Conrector Henk Ootes keerde na 42 jaar weer terug in het gebouw waar hij ooit begon. De wijk nieuw-west in Amsterdam verkleurde in de afgelopen decennia volledig en is nu weer volop in ontwikkeling. De oude katholieke school van toen is nu een echt Econasium. De Bossche school in de introverte stijl van het klooster met cellen en rondgang kreeg een nieuw en spectaculair hart.
Het gesprek in het nieuwe Econasium vindt plaats met architect Edwin Meyer Viol, adviseur van Ecophon Ludo van Sprang en Henk Ootes, die als conrector verantwoordelijk was voor de renovatie. Henk begint met de bijzondere geschiedenis te vertellen: “Ik werk al 42 jaar in nieuw-west en begon als leraar wiskunde op de toenmalige bloeiende katholieke school. Deze wijk was in de jaren ’70 volledig wit en naast de school stond de Pius 10 kerk; een echt katholiek bolwerk. In de jaren ‘80 verkleurde de buurt en daar anticipeerde de inmiddels gefuseerde school onvoldoende op. Dit gebouw zou gesloopt worden voor woningbouw en wij waren inmiddels te klein geworden. Een zwerftocht langs verschillende gebouwen volgde. In 2002 begonnen we weer te groeien en werden de eerste plannen voor nieuwbouw gesmeed. Dat ging uiteindelijk vanwege het Amarantis debacle niet door en leverde de volgende teleurstelling op. De nieuwe directie veranderde het onderwijsconcept en startte met thuiswerkvrij onderwijs en dat sloeg aan.”
Lees verder onder de foto
“Vijf jaar geleden zaten we met 750 leerlingen in een gedateerd gebouw en de gemeente bood ons verschillende panden aan. Dit gebouw was uiteindelijk nooit gesloopt en had het Islamitisch College en vervolgens een moskee onderdak geboden. De wijk hieromheen had inmiddels een slecht imago gekregen en de gemeente wilde ons hier graag terug hebben. We twijfelden, ook omdat het Hervormd Lyceum West vlakbij op een mooie zichtlocatie ligt. Bovendien was de buurt teleurgesteld omdat hier geen woningen kwamen en de gemeente toch weer voor een onderwijsbestemming koos. We hebben toen een wijktafeloverleg georganiseerd en onze leerlingen hebben filmpjes met de buurtbewoners gemaakt. Veel van onze kinderen wonen in de buurt en zijn zeer gemotiveerd. Het zijn overwegend derde generatie Marokkaanse en Turkse jongeren die een stap verder willen zetten, maar die wel met een vaak nog traditionele thuissituatie te maken hebben. Taal is een probleem en de thuistaal horen ze vervolgens ook in de winkels waar ze komen en op de rijsschool waar ze leren autorijden. Ons credo is dan ook dat we een westerse school zijn en de leerlingen voorbereiden op de westerse samenleving. Het is in die zin een heftige school met lieve kinderen. Wel zie je een nieuw type allochtone burger, die beter opgeleid is en meer te besteden heeft. Daar liggen ook de kansen voor een betere integratie en emancipatie. Kortom: de buurt is bijna om en ik ben weer terug in het gebouw waar ik ooit begonnen ben.”
BIODIVERSITEIT
“Ons onderwijsconcept is gebaseerd op ecologie en duurzaamheid. Het is een concept voor de bovenbouw, maar start al in klas 1. Leerlingen doen allerlei projecten in ecologie en duurzaamheid en vullen daarmee hun portfolio. In de derde klas solliciteren leerlingen voor het Econasium in de bovenbouw, waarbij we selecteren op de gevulde portfolio, het gevoerde gesprek en de cijfers. Het Econasium is een programma naast het reguliere programma en de profielen. Daarmee kunnen ze punten verdienen voor universiteit en hogescholen. We zijn de eerste school op dit gebied met een ecolab en een ecokas en een nagenoeg energieneutraal gebouw; binnenkort komen de zonnepanelen op het dak.”
Lees verder onder de foto
Architect Edwin Meyer Viol: “Het programma van de school en het oorspronkelijke gebouw zijn eigenlijk in tegenspraak met elkaar; het programma dicteert openheid en transparantie, terwijl de lay-out van het gebouw naar binnen gericht was. De Bossche school is onder invloed van de architect en benedictijner monnik Dom Hans van der Laan ontstaan en dat zie je terug in het ontwerp; een binnenplein en een cellenachtige structuur, zoals ook in een klooster te zien is, met daarnaast een toevoeging van een aula en drie gymzalen. Vanwege de betekenis is het een beschermd gebouw met een monumentenstatus. Ik heb in het open binnengebied het hart van het gebouw gemaakt door er een aantal kolommen te plaatsen waarop het dak rust, dat met lichtstraten verbonden is met de binnengevel. Het gebouw had niet-geïsoleerde gevels en we hebben het hele gebouw gepeld, tot het binnenspouwblad. Daarop hebben we isolatie met steenstrips aangebracht. De binnengevels hoefden niet geïsoleerd te worden en dat heeft een deel van de financiering gedragen. De aula en een gymzaal waren niet meer nodig en zijn gesloopt en onder het gebouw is een fietsenkelder gemaakt. De oorspronkelijke opening naar het binnenplein hebben we gesloten maar volledig transparant gemaakt, waar nu de mediatheek en een teamkamer te vinden zijn. We hebben een ruimte die door de buurt te gebruiken is en verder een prachtige fitnessruimte. De grote karakteristieke ramen hebben we vervangen door triple glas, met zwarte kalven en deels kantelramen. De school was ooit als een Daltonschool opgezet met brede gangen en aan de buitenkant lokalen. Het Econasium hebben we op de tweede verdieping aan de straatkant gelegd. Het hart werkt goed en bijzonder fraai zijn de beide houten trappen, die naar de verdiepingen leiden.”
Lees verder onder de foto
ECOPHON AKOESTISCHE OPLOSSING VOOR KLASLOKALEN
Ludo: “We kwamen met DMV in contact en hadden net ons nieuwe schoolconcept gepresenteerd: Ecophon Gedina A met Extra Bass. Dit akoestische plafondsysteem voor klaslokalen absorbeert erg goed in de lage frequenties waardoor de verstaanbaarheid toeneemt en de concentratie verbetert. Qua akoestiek praat je dan over niveau klasse B volgens PvE Frisse Scholen. Daarnaast is het een duurzaam systeem dat vanwege zijn geringe emissies ook nog eens bijdraagt aan de kwaliteit van de binnenlucht. Ecophon producten zijn gecertificeerd met VOC A+ de hoogste kwalificatie op dit gebied. Met onze nieuwe schooloplossing hebben wij de akoestiek verzorgd in alle klaslokalen en overige ruimten buiten de centrale hal. Het Comenius Lyceum koppelt een prachtig concept aan een goede akoestiek en een gezond binnenmilieu.” Edwin ten slotte: “Het is in feite een cradle to cradle gebouw, omdat het hergebruikt wordt. Het hout van de gymzalen is nu deels in het plafond verwerkt en de trappen zijn gemaakte van gekapte en omgewaaide essen uit Amsterdam.”
Kijk voor meer informatie over Ecophon akoestische oplossingen voor klaslokalen op ecophon.nl/klaslokalen.