Boeiend afstudeerproject: een eetbaar klaslokaal

Wat is de relatie tussen architectuur, educatie en natuur? Maud Veltmaat van Eromes Marko zocht het uit tijdens haar afstudeerproject voor de opleiding interieurstyling bij Artemis. Het resultaat: een ‘eetbaar klaslokaal’. Naast een gave krant, een maquette en een mooie presentatie maakte Maud ook een ‘fake-editie’ van Schooldomein met daarin een artikel over haar ‘Edible Classroom’.

Maud over haar concept: “Een edible classroom legt een relatie tussen architectuur, educatie en natuur. Vanuit mijn tegenbeweging komt mijn idee voor een ‘eetbaar’ klaslokaal. Het lokaal draagt bij aan het basisonderwijs in een natuurlijk buiten. Het doel is om de lichamelijke beweging en zintuiglijke waarneming te verhogen bij kinderen. Het lokaal biedt kansen voor oefening en ontdekking in een ongeraffineerde wereld. De natuur heeft niet altijd een gedrag om optimaal in te leren. Dus om het hele jaar door te functioneren, ook bij slecht weer, is het noodzakelijk om het lokaal te voorzien van een structuur die dat mogelijk maakt. Het moet de juiste beschutting kunnen bieden als dat nodig is. Door de vormgeving van het dak creëert het binnen een knus maar speels gevoel door het hoogteverschil in de wanden en het rondlopende dak. Het voelt aan als een warm maar speels nest voor de kinderen. Ook moet het de functies krijgen om in les te geven. Ontdekken, verzamelen en instructie zullen de hoofd aspecten zijn voor de inrichting.

Gebouw als voedselbron
Het lokaal is gemaakt van bakstenen op basis van champignons. Daarnaast bied de baksteen ook de mogelijkheid voor de champignons om verder te groeien. Het wordt een broedplaats voor insecten, schimmels en andere dieren en planten. Het zorgt voor nieuw leven en dient daardoor tevens als voedselbron. Kinderen kunnen het hele proces observeren van alles wat in verband staat met groei. De exacte locatie staat niet vast voor dit project. Het is uiteraard toepasbaar voor iedere basisschool waar dan ook in Nederland. Het plan is om bij een standaard schoolgebouw een lokaal te verplaatsen en ergens anders terug te plaatsen in een natuurlijke omgeving. Dit kan op een heide aan de rand van een bos of aan de rand van een oever zijn. Het belangrijkste is dat het lokaal in ieder geval weg is van de schoolse omgeving en naar de natuur wordt gebracht.

Vormgeving
De vorm van het lokaal is zo ontworpen dat het materiaal goed tot zijn recht komt, dat is het uitgangspunt. De vormen zijn geinspireerd op kampeertenten. Dit heb ik vervolgens gecombineerd met het getekende huis zoals kinderen dit zouden vormgeven. De korte zijdes zullen bestaan uit glas, dit zorgt voor een directe verbinding met buiten. Het rond lopende dak zorg voor een knus gevoel. Mensen hebben een lange geschiedenis met het bouwen van schuilplaatsen met materialen die uit de natuur gehaald worden, zoals modder, stro, bamboe, stokken en bladeren. Deze materialen waren aanvaardbaar voor de vroegere mens. Tegenwoordig maken we in onze samenleving gebruik van andere grondstoffen. Door het excessief gebruik hiervan putten we onze voorraden uit en moeten wij op zoek naar duurzame varianten. Ondanks dat het leven in een paddenstoel voorkomt in cartoons en sprookjes, spreken champignons niet echt tot de verbeelding als we het hebben over bouwmaterialen. We hebben alleen nog nooit overwogen de bouwvoorschriften van de Smurfen toe te passen. Experimenten hebben bewezen dat het materiaal zo sterk als houten balken is en het is ook niet giftig, brand-proof, waterbestendig en beter isolerend dan glasvezel. Geen uitstoot, geen productie, geen bouwmachines-net veel arbeid en zweet inspanning. Al deze voordelen vormen het hoogtepunt in duurzame bouwmateriaal.

Het proces is eenvoudig. Organisch restmateriaal, zoals kaf, rijst- en havervliesjes wordt gemengd met mycelium. Deze schimmeldraden verteren het organisch restmateriaal en breken dit af tot cellulose en lignine. De schimmeldraden functioneren als een soort lijm, waardoor er een 100% biocomposiet ontstaat: de schimmeldraden vormen een natuurlijke polymeermatrix. Het groeiproces vindt gecontroleerd plaats in een kunststof matrijs, die de vorm heeft van het onderdeel dat geproduceerd wordt. Na vijf dagen is het klaar en kan het product gesteriliseerd worden om de groei te stoppen.

Bekijk hier het ‘Schooldomein-artikel’ van Maud.