Iedereen roept dat het onderwijs moet vernieuwen. Dat leerlingen voorbereid moeten worden op beroepen die nog niet bestaan. Dat vmbo en mbo dichter bij elkaar moeten komen. En dat de nieuwe Praktijkgerichte Programma’s (PGP) van de mavo en havo dé kans zijn om leren en toekomstig werk te verbinden.
Maar één ding vergeten we steeds: het schoolgebouw?
Architecten tekenen nog te vaak scholen alsof vmbo onderwijs draait om klaslokalen, gangen en een aula. Terwijl de werkelijkheid allang anders is. Leerlingen werken projectmatig, voeren opdrachten uit in samenwerking met bedrijven en ontdekken hun talenten in hybride leeromgevingen. Ze leren niet meer alleen uit een boek, maar vooral door te doen, dus een combinatie. Het gebouw zou dat moeten faciliteren – maar loopt achter.
Wat is de waarde van een gloednieuw schoolgebouw zonder ruimte voor PGP-projecten, cross-overs tussen de vmbo profielvakken en samenwerking met bedrijven? Dan is het geen springplank naar de toekomst, maar een blokkade.
Onderwijsvernieuwing gaat niet alleen over lesprogramma’s, maar ook over stenen. Elke muur die we neerzetten, bepaalt of we wendbaar zijn of vastlopen. Gemeenten, bestuurders én architecten moeten daarom dezelfde vraag stellen: bouwen we voor gisteren, of voor morgen?
Want één ding is zeker: een school die geen plek biedt voor praktijkgericht leren en doorlopende leerlijnen, is geen school van de toekomst. Het is een museum van het verleden.
Adri Pijnenburg
Toekomstverkenner inhoudelijk expert vmbo-mbo
