Kindcentrum De Wereldweide Hoogwoud
In Hoogwoud is sinds schooljaar 2024-2025 een bijzonder nieuw gebouw in gebruik genomen: Kindcentrum De Wereldweide. Het is niet zomaar een schoolgebouw, maar een wijkvoorziening waarin twee basisscholen, een kinderopvang, een muziekschool en een jeugdbibliotheek samenkomen. Het resultaat is een plek die niet alleen ruimte biedt aan het onderwijs van nu, maar ook adaptief genoeg is voor het onderwijs van de toekomst.
Tekst Marco van Zandwijk
Samenwerking in één gebouw
Het kindcentrum huisvest drie hoofdgebruikers: basisschool Wulfram (onderdeel van Stichting Katholiek Onderwijs West-Friesland), openbare basisschool De Adelaar (Stichting Allure) en kinderopvangorganisatie Berend Botje. Daarnaast zijn er vaste ruimtes voor Stichting Muziek op Meer en de Jeugdbibliotheek Hoogwoud. Deze partijen vormen samen een Vereniging van Eigenaren, die het beheer en gebruik van het gebouw coördineert. De bestaande gymzaal bleef intact. Wel kreeg het voor een deel dezelfde gevelafwerking waardoor de voorziening één uitstraling heeft.
Gedeelde ruimte
De keuze om functies te combineren in één gebouw is bewust gemaakt. Hoogwoud is een relatief klein dorp, waar alle kinderen elkaar toch al tegenkomen op sportclubs en speelplekken. “We wilden dat kinderen elkaar ook in de school zouden ontmoeten, in plaats van ze strikt gescheiden te houden,” vertelt Angela van Kampen, directrice van de Wulfram. “Het gebouw heeft een open structuur. Er is geen harde scheiding. Het ontbreken van een bouwkundige scheiding stimuleert het onderlinge samenwerken. Zo is er één gezamenlijke teamkamer en zijn er gezamenlijke toiletten en spreekruimtes.” “We hebben bewust geen aparte personeelskamers gemaakt,” vertelt Marc de Rooij, architect bij BRT Architecten. “Juist die gedeelde plek zorgt voor ontmoeting en informeel contact.”
“Het ontbreken van een bouwkundige scheiding stimuleert het onderlinge samenwerken”
Twee onderwijsvisies onder één dak
“De wijze waarop de scholen hun onderwijs organiseren is verschillend,” vertelt Angela. “De Wulfram werkt met heterogene stamgroepen: kinderen van verschillende leeftijden worden bewust bij elkaar geplaatst in stamgroepen van onderbouw-middenbouw en bovenbouw. Teams van leerkrachten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor alle leerlingen binnen zo’n stamgroep. De Adelaar werkt met het jaarklassensysteem. Door het aantal leerlingen worden dit vaak combinatieklassen, kinderen leren er in vaste groepen met een eigen lokaal.” Marc daarover: “Die verschillen in de visie op onderwijs zie je terug in het gebouw. Waar de Wulfram gebruik maakt van open leerpleinen en schuifwanden, heeft de Adelaar ervoor gekozen om lesruimtes meer traditioneel in te richten met grotere lokalen.”
Gebouwd voor flexibiliteit
Het ontwerp van BRT Architecten werd sterk bepaald door de beperkte ruimte op de kavel. Marc vertelt: “Het nieuwe gebouw vervangt de oude scholen en sluit aan op een bestaande gymzaal. Daarnaast moest de kinderopvang tijdens de bouw operationeel blijven. Toch is het gelukt om een ruimtelijk en vriendelijk ogend gebouw neer te zetten. De architecten kozen voor een strak stramien van dragende wanden, gecombineerd met schuivende binnenwanden en variabele lokalen. Ruimten zijn op termijn aanpasbaar: een lokaal kan groter of kleiner worden, of zelfs gecombineerd met het leerplein. Daarnaast is het gebouw voorbereid op groei: zowel binnen door de flexibele indelingen, als in het casco.”
Lokalen met een eigen voortuin
Kenmerkend voor het compacte gebouw is de speelse opzet van de gevel. Langs het park oogt het kindcentrum als een rij huizen met tuinen. Door te spelen met de kleur van het voegwerk oogt de buitenkant levendig en kleinschalig. Lokalen aan de parkzijde hebben daarnaast een eigen buitenruimte, een soort ‘voortuintje’, dat als verlengstuk van het lokaal dient. “Kinderen doen er kringactiviteiten, natuuronderzoek en spelen er in de zand- en watertafel,” vertelt Angela.
Huiselijke uitstraling
Angela vervolgt: “Bij de inrichting is bewust gekozen voor een rustige, huiselijke sfeer. Houttinten in vloeren, kozijnen en deuren geven warmte, terwijl de muren in gebroken wit- en groentinten zijn uitgevoerd. Dit neutrale palet voorkomt dat het gebouw zelf te druk oogt. Alle gebruikers kozen gezamenlijk nieuw meubilair, geleverd door Reinders. De basis – tafelbladen en onderstellen – is overal hetzelfde. Elke school voegde eigen accenten toe: de Wulfram oranje, de Adelaar blauw. Het meeste meubilair staat op wielen en is eenvoudig te verplaatsen, wat een flexibel gebruik van de ruimtes ondersteunt.”
Ervaringen na het eerste jaar
Na een jaar gebruik overheerst trots: de flexibiliteit van het ontwerp en de huiselijke uitstraling maken dat gebruikers zich er thuis voelen. Zorgen die er in het voortraject waren over geluidsoverlast en transparantie bleken onnodig. Het tegenovergestelde bleek waar. “Dankzij een goede akoestiek en het gebruik van kwalitatieve schuifdeuren is er nauwelijks sprake van storend geluid tussen de ruimtes. De openheid zorgt juist voor verbinding en overzicht,” concludeert Angela. Marc vult aan: “Het gebouw voelt ruim en licht, ondanks de compacte opzet. De centrale tribunetrap legt een verbinding tussen de verdiepingen en brengt daglicht naar binnen. Daardoor voelt het nooit als een lang, gesloten gebouw. Het uitzicht op vijvers en bomen maakt de leeromgeving extra inspirerend.”
Kijk voor meer informatie op www.brta.nl
