De Marke: eerste sporthal met ‘BREEAM Excellent’-certificering
Deventer krijgt de meest duurzame sporthal van ons land. De Marke wordt de eerste Nederlandse sportaccommodatie met een BREEAM Excellent-certificering. Opmerkelijk detail: de innovatieve sportvloer in de zalen komt grotendeels uit eigen stad.
Tekst: Nicole Beaujean | N.B. tekst & advies | enbee.nl
De nieuwbouw van Sporthal De Marke is onderdeel van een groot project. De nieuwe sporthal verrijst naast de nieuwbouw van een vmbo-school van het Etty Hillesum Lyceum. Hier worden de vmbo-afdelingen van De Marke Zuid, De Marke Noord en Het Stormink samengevoegd tot één moderne nieuwe onderwijslocatie. Sporthal De Marke vervangt de gedateerde sporthal Keizerslanden, die aan het eind van haar levensduur is en op termijn wordt gesloopt.
Multifunctioneel gebruik
Jop Planje, senior projectleider bij ICSadviseurs: “De nieuwe sporthal beslaat ca. 2.965 m², verdeeld over twee bouwlagen, met een grote sportzaal van 60 x 26 meter die door flexibele, geluidsabsorberende scheidingswanden kan worden opgedeeld in vier afzonderlijke zaaldelen voor het gymnastiekonderwijs. Op de tweede verdieping komt een sportkantine.
Buiten schooltijd gebruikt onder andere korfbalvereniging Devinco de hal. Nu staat hun clubgebouw nog op Sportpark Rielerenk en wijken ze in de winter uit naar verschillende sporthallen in Deventer. Met de nieuwe sporthal kunnen ze straks voor zowel binnen- als buitentraining op één locatie terecht. Scheidsrechtersvereniging DSV&O, die tot voor kort van de oude sporthal gebruik maakte, krijgt een nieuwe thuisbasis in het voormalige clubgebouw van Devinco op Sportpark Rielerenk. De bouwkeet staat tijdelijk op het oude sportveld van de school en de scheidsrechtersvereniging.”
“Een jaar lang werkten Bonne Maat en Jop Planje samen met hun teams en met hulp van externe consultants aan een oplossing”
Duurzaamheidscertificering
De nieuwe Sporthal De Marke wordt de eerste sporthal in Nederland met BREEAM Excellent-certificering, een hoog duurzaamheidscertificaat. Het energieneutrale complex maakt daarmee geschiedenis. “Het is bijzonder dat de gemeente Deventer hiervoor heeft gekozen,” vertelt Jop. “Deze certificering wordt over het algemeen niet aangevraagd voor scholen of sporthallen.” BREEAM Excellent gaat verder dan alleen energieneutraliteit. “BREEAM is een veel breder pakket voor duurzaamheid, waarbij je garandeert dat een gebouw werkelijk duurzaam en ecologisch wordt ontworpen en gebruikt,” legt Jop uit. “Zo krijgt het gebouw vleermuizen- en vogelkasten, een gedeeltelijk groen sedumdak, zonnepanelen en waterbesparende installaties voor douche en toiletten.
Ook hebben we onderzocht hoe je het gebouw zo demonteerbaar mogelijk kunt maken. Bijvoorbeeld metselwerk dat niet met cement wordt verbonden, maar met plastic strips, en houten in plaats van stalen spanten die eenvoudig kunnen worden gedemonteerd. De levensduur van deze sporthal is straks minstens 60 jaar.”
MilieuPrestatie Gebouwen
Het lokale succesverhaal van dit project zit ‘m vooral in de innovatieve sportvloer. Om aan de stevige eisen voor de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) te voldoen, ging Jop op zoek naar een sportvloerenfabrikant: “Bij de MPG-berekening had een standaard sportvloer uit de Milieudatabase een veel te hoge MKI-waarde (Milieukostenindicator). De impact was zo groot dat de sportvloer ongeveer even zwaar meetelde als een betonnen fundering. We konden de vereiste MPG-waarde niet halen en daarmee ook niet voldoen aan BREEAM Excellent.”
Totdat Jop Planje in contact kwam met Bonne Maat, relatiemanager bij Sika Nederland uit… Deventer! Sportvloeren van Sika liggen in ongeveer 70 procent van de Nederlandse gymzalen en sporthallen. Een jaar lang werkten Bonne en Jop samen met hun teams en met hulp van externe consultants aan een oplossing.
Circulaire sportvloer uit eigen regio
De oplossing combineert internationale kennis met lokale productie. “De 9 mm dikke shockpad wordt geleverd door onze vaste leverancier in Duitsland en zorgt voor de vering,” legt Bonne uit. “Deze schokabsorberende laag kopen wij in als halffabrikaat bij de Duitse fabrikant REGOPOL GmbH. Hij wordt gemaakt van oude sportvloeren en gemalen vrachtwagenbanden. Oude sportvloeren worden gesloopt, vermalen tot granulaat en weer verwerkt tot nieuwe schokabsorberende matten.”
Daarop komt een 2 mm polyurethaan toplaag van Pulastic®, die sinds 1965 in Deventer wordt geproduceerd. “We maken zo veel mogelijk gebruik van natuurlijke grondstoffen voor het polyurethaan,” aldus Bonne. “Duurzamer kan niet, want Sika is een lokaal bedrijf. De toplaag hoeft dus niet in een ver buitenland te worden samengesteld. Dit totaalpakket van 11 mm dik krijgt tenslotte een speciale sportvloercoating in de gewenste kleur, met belijning in alle zalen. Het resultaat: een sportvloer die aan alle sporttechnische eisen van het NOC*NSF voldoet en tegelijk comfort en veiligheid garandeert. Aan het eind van de levensduur kunnen we de sportvloer er weer uithalen. Hij kan dan volledig worden gerecycled,” verklaart Bonne het circulaire principe.
Sportvloer ‘van papa’
Op 21 juni 2025 werd het hoogste punt van de sporthal bereikt. De oplevering staat gepland voor zomer 2026. Deventer heeft dan niet alleen de modernste vmbo-onderwijslocatie met BREEAM Very Good-certificaat, maar ook de groenste sporthal van Nederland. Daarmee zet De Marke een nieuwe standaard voor duurzame sportaccommodaties in Nederland en is het een inspirerend voorbeeld voor andere gemeenten. Voor Bonne heeft het project nog een persoonlijk tintje: “Ik heb vijf kinderen. De oudste zit al op Saxion, maar de andere vier gaan over een paar jaar waarschijnlijk sporten op ‘de vloer van papa’. Grappig, toch?”
Projectgegevens:
- Locatie: Keizerslanden, Deventer
- Oplevering: zomer 2026
- Oppervlakte sporthal: 2.965 m² over twee bouwlagen
- Certificering: BREEAM Excellent (Nederlandse primeur voor sporthallen)
- Ontwerp: AGS Architecten
- Aannemer: Burgland Bouw
- Projectmanagement: ICSadviseurs
- BREEAM-expert: Ingenieursbureau Nelissen
- Sportvloer: Sika (Pulastic®), Deventer
Gebruikte afkortingen
BREEAM: Building Research Establishment Environmental Assessment Method
MPG: MilieuPrestatie Gebouwen
MKI: Milieukostenindicator
Kijk voor meer informatie op www.pulastic.sika.com
