IKC De Brug – Nieuwerbrug aan den Rijn
Aan de rand van Nieuwerbrug aan den Rijn is, als onderdeel van de dorpsuitbreiding, een nieuwe basisschool gerealiseerd voor alle kinderen uit het dorp. Om een soepele overgang te bieden tussen peuterspeelzaal, basisonderwijs en buitenschoolse opvang zijn deze samengebracht in het nieuwe Integraal Kind Centrum (IKC) De Brug. Het zeer duurzame gebouw is door de Zwarte Hond ontworpen met zoveel mogelijk biobased materialen. Zo is de draagstructuur volledig van hout. Onder een convex gevormd groendak wordt samen geleerd en gewerkt vanuit één gedeelde pedagogische visie.
Tekst: De Zwarte Hond Fotografie: Eva Bloem
Duurzaam en biobased bouwen
Architecten Bart van Kampen en André van der Slik van De Zwarte Hond hadden vanaf het begin uitgesproken duurzaamheidsambities: een volledig energieneutraal gebouw, natuurinclusief en gebouwd met zoveel mogelijk materialen die uit de natuur komen. “In eerste instantie dachten we aan een gebouw met twee lagen, maar één laag bleek efficiënter: er zijn geen trappen, vluchttrappen en liften nodig”, vertelt Bart. “Dat bracht ons op het idee om de structuur te maken in houtskeletbouw (HSB). Dit bespaart enorm veel beton en daardoor zorgt deze school voor veel minder CO2 uitstoot. De gemeente en de school raakten gaandeweg steeds enthousiaster over onze duurzaamheidsplannen.”
“Het centrale hart fungeert als een dorpsplein”
Samenkomen in het hart
De kracht van het IKC is dat alle drie de partijen elkaar goed kennen. Het nieuwe schoolgebouw versterkt de onderlinge samenwerking, doordat alle klaslokalen grenzen aan één centrale ontmoetingsruimte: het hart van het gebouw. Grote raampartijen aan weerszijden van de lokalen zorgen voor rust, transparantie en toezicht. “Het centrale hart fungeert als een dorpsplein”, ziet Bart. “Het is de plek waar kinderen en leerkrachten elkaar ontmoeten, samen leren en samen vieren. Als leerkracht heb je vanuit elk klaslokaal zicht op het plein, waar kleine groepjes leerlingen geconcentreerd kunnen werken.”
Multifunctioneel in gebruik
Het kolomvrije centrale hart is multifunctioneel ingericht met werkplekken, een bibliotheek, leskeuken, podium en atelier. De volledig vouwbare glazenwand van de BSO maken het gebouw zeer geschikt voor grote festiviteiten, zoals een Sinterklaasintocht of een gezamenlijk kerstdiner. De gymzaal, gebouwd met kruislaaghout (CLT) is voor gebruik van het hele dorp. Buiten schooluren zijn er verschillende verenigingen actief.
Een herkenbaar dorpsicoon
Al van verre lijkt het gele metselwerk op te lichten tussen de weilanden. De uitnodigende gevel aan de dorpszijde heeft een convexe kapvorm als een tent, een speelse verwijzing naar het dorpse karakter. Het dak is volledig begroeid met sedum en ook voorzien van zonnepanelen, wat bijdraagt aan een laag energiegebruik voor de school. Met zijn groene dak is de school een zichtbaar duurzaamheidsvoorbeeld voor de wijk. De lichte curve van het dak, mogelijk door de houten draagconstructie, geeft IKC De Brug een eigen identiteit. Bart: “Ik zie de school als een herkenbaar icoon, die anders is dan de andere gebouwen in het dorp. Een gebouw waarvan de gebruikers met trots kunnen zeggen: ‘dit is míjn school’.”
“School, leerlingen en dorpsbewoners zijn vanaf het begin actief betrokken in het ontwerpproces”
Houten constructie
De gevel van IKC De Brug is robuust, afgewerkt met metselwerk in koppenformaat, wat zorgt voor een onderhoudsarm gebouw. Hierdoor blijft er voor de school meer budget beschikbaar voor goed onderwijs. “Aan de buitenkant zie je niet dat het gebouw een houten constructie heeft”, benoemt André. “Dat maakt de verrassing bij binnenkomst des te groter. De nok van het dak en de kromming ervaar je ook in het centrale hart. Binnen zijn de houten spanten, tussenbalken en kolommen bewust zo veel mogelijk in het zicht gelaten, wat zorgt voor een warme, natuurlijke uitstraling.”
Comfortabel binnenklimaat
Een houten constructie is niet alleen duurzaam, maar ook esthetisch en comfortabel. Bart: “Zowel in de zomer als in de winter is het binnenklimaat aangenaam, ook dankzij de hoogte van de lokalen en de grote uitvalschermen. Er is veel daglicht, waardoor er overdag vrijwel nooit verlichting nodig is. De grote ramen versterken bovendien de relatie tussen binnen en buiten: het uitzicht op het omliggende groen en op het centrale hart zorgen voor een open, verbonden leeromgeving.”
Ontwerp voor en met het dorp
De school, leerlingen en de dorpsbewoners zijn vanaf het begin actief betrokken in het ontwerpproces. “We wilden dat het hún school zou worden”, vertelt André. “We namen hen mee in elke fase: van schema’s en schetsen, via maquettes, tot aan 3D-modellen. Alle opgehaalde feedback is meegenomen in het ontwerp, waardoor het echt een maatpak is geworden, voor de school én voor de plek.”
PROJECTINFORMATIE
Project
IKC De Brug
Opdrachtgever
Gemeente Bodegraven-Reeuwijk
Architect
De Zwarte Hond
Aannemer
Kwakkenbos B.V.
Partners
ICS Adviseurs, Kwakkenbos, SWINN, Merosch, Vitruvius Bouwkostenadvies
Ingebruikname
Maart 2025
Volume
1.753 m²
Kijk voor meer informatie op www.dezwartehond.nl
