Licht is emotie

VELUX gastheer debat in duurzaam spoorweggebouw NS

UCo is een werkcommunity in een voormalig NS-gebouw in Utrecht waar ondernemers bouwen aan een duurzame samenleving. VELUX leverde de modulaire lichtstraten in de sheddaken. Een prachtig decor voor een discussie over alle aspecten van daglicht.

Foto Martine Sprangers Fotografie

Aan tafel zitten architect Renz Pijnenborgh van Archi3o architecten, directeur en architect Marjon Mors van SVP architectuur en stedenbouw, adviseur bouwfysica & duurzaamheid Gertjan Verbaan van DGMR, architect Marthijn Reekers van VELUX, manager Marcel Vreeken van VELUX en Tony van Zon, manager VELUX Modulaire lichtstraten.

Marjon: “Goede architectuur is gebaseerd op emoties van mensen en daglicht is daar een belangrijk onderdeel van; tegelijkertijd is daglicht een noodzaak, want zonder daglicht kun je niet leven. Veel scholen weten er nog te weinig over, terwijl toch bewezen is, dat de leerprestatie vooruit gaat bij voldoende daglicht. Ontwerpen met daglicht betekent altijd een uitdaging op de begane grond; op de bovenste verdieping is het makkelijker.”

Renz: “In de periode na de tweede wereldoorlog zijn bouwers en architecten de aandacht voor daglicht kwijtgeraakt. Dat kwam door de technische mogelijkheden van het kunstlicht. Ineens zag je lagere ruimten, met veel dichte wanden en kunstlicht. Energie speelde toen nog geen rol, want we hadden eindeloos veel gas. Inmiddels weten we ook dat te veel kunstlicht ongezond is. Later ontstond de aandacht voor energie en werd dat verbreed naar het binnenmilieu. De afgelopen tijd zie je dat het ontwerpen met daglicht weer terugkomt. Nu zie je ook dat energetisch goed presteren goed samen kan gaan met hoger en lichter bouwen.”

Gertjan voegt toe: “Er was een tendens dat ramen kleiner werden door de scherpere energie-eisen, maar juist met daglicht kun je nu niet alleen een gezond en prettig binnenklimaat realiseren, maar ook energie besparen. Het levert gratis warmte in de winter en vermindert het gebruik van kunstlicht.”

Marjon: “Daglicht komt overal om de hoek kijken. Bij elke ruimte die je ontwerpt denk je aan de kansen voor daglicht, de relatie tussen binnen en buiten, de beleving en het uitzicht. In de leukste gebouwen gaat binnen en buiten naadloos in elkaar over. Met kleur kun je het effect van daglicht beïnvloeden en dat maakt het spannend. Ik vind een gebouw interessant door de afwisseling van donkere en lichte plekken, waardoor kinderen een gevoel van licht en donker ontwikkelen passend bij het moment. Met kerst vind je donker gezellig en in de lente heb je behoefte aan licht. Licht is emotie en architectuur is ook emotie.”

Tony knikt: “En we hebben licht ook nodig voor ons bioritme. Oriëntatie verdwijnt zonder licht en kinderen die aan de raamkant zitten presteren 15% beter.”

Lees het volledige artikel in de online editie van Schooldomein.