Jasper Rijpma (1984) werkt op het Hyperion Lyceum in Amsterdam als docent geschiedenis. Ook geeft hij een vak genaamd Grote Denkers, dat hij samen met collega’s ontworpen heeft. Op zijn school heeft Jasper daarnaast ‘Bureau V’ opgericht, waar leerlingen zich voor kunnen aanmelden die willen verdiepen, versnellen, verrijken of verbreden. Welke leeromgeving hoort bij het onderwijs van morgen?
Op 4 oktober 2014 werd Jasper verkozen tot Leraar van het Jaar voor de sector Voortgezet Onderwijs. De jury over Jasper: “Deze collega werkt op weloverwogen pedagogische wijze en combineert structuur en vrijheid op een hele goede manier. De vrijheid van de leerling staat voorop, maar de regie wordt in eigen hand gehouden. Samenwerking met collega’s staat hoog in het vaandel. Deze leraar is ambitieus en innovatief in het streven om de beste lessen te geven. Reflecteren op eigen lesgeven is van groot belang. Geen standaardwerk maar altijd maatwerk. Hij wil leerlingen inspireren voor brede, maatschappelijke thema’s en hun kritisch en creatief denkwerkvermogen stimuleren.”
Tijdens het interview is Jasper net terug uit Dubai, waar de Varkey Foundation de jaarlijkse Global Teacher Prize organiseert: “De ambassadeurstitel van het onderwijs en de beroepsgroep is naar een ander gegaan, dus kan ik mijn aandacht weer gewoon aan de leerlingen van het Hyperion Lyceum geven.” In zijn blogs vraagt Jasper aandacht voor wezenlijke vragen over het ‘waartoe’ van het onderwijs, waarbij hij pleit voor een versterking van het bildung-aspect van het onderwijs. Ook vraagt hij meer aandacht voor
talentontwikkeling, flexibele onderwijsprogramma’s en oog voor individuele verschillen in de klas: “Je hebt te maken met jonge mensen die zich verwonderen over wat er te halen valt in het leven. De toekomst ligt aan hun voeten en jij speelt daar een sleutelrol in. Hoeveel leerlingen zal ik inmiddels onder mijn hoede hebben gehad in de tien jaar dat ik voor de klas sta? 800? 1.000? Ik wil niet beweren dat ik op al deze leerlingen een even grote mate van invloed heb gehad. Wel illustreert dit gegeven het bereik van een docent – en ik begin voor mijn gevoel pas net! Als docent heb jij een unieke kans om wat van jouw waarden over te dragen op komende generaties.”
Voorwaarden voor goed leraarschap
“Een goede docent zou dus in de eerste plaats idealen moeten opstellen. Nadenken over waar je voor staat. Wat je mooi en goed vindt in het leven. Of voor welke valkuilen je leerlingen wilt waarschuwen. We confronteren de leerlingen met de schatkamer van de ideeëngeschiedenis en we dagen hen uit om zelf groot te leren denken. We leggen hen ethische dilemma’s voor zodat ze na leren denken over goed en kwaad. Het doel van dit alles is om hen een eigen kijk op de wereld te laten creëren. Het vak Grote Denkers is daarom een combinatie tussen levensbeschouwing, maatschappijleer, geschiedenis en filosofie. Wereldgericht onderwijs, waarbij leerlingen samen Groot leren Denken. Als tweede voorwaarde voor goed leraarschap zou ik twee kernkwaliteiten onder de aandacht willen brengen: betrokkenheid en ambitie. Betrokkenheid zou voor zich moeten spreken als kernkwaliteit van een goede leraar. Een leraar die geen oog heeft voor individuele leerlingen laat een hoop potentieel onbenut. Idealen ontwikkelen, doelen opstellen, betrokkenheid, ambitie. Dit zijn in mijn optiek de belangrijkste randvoorwaarden. Daar komen bij: vakkennis en ambachtelijke vaardigheden. Oftewel, een stuk vakmanschap. Gelukkig zijn ambachtelijke vaardigheden aan te leren en ik zou dan ook willen pleiten voor meer ambachtelijke vaardigheden op de academische leraaropleidingen. Een goede docent reflecteert op zijn of haar eigen onderwijs door middel van evaluatie door leerlingen. Een goede docent staat open voor peer review. Hij of zij laat anderen toe in de les en gaat zelf ook eens kijken bij een ander. Een goede docent ontwerpt samen met zijn of haar collega’s onderwijs en staat open voor feedback.”
Lees het volledige artikel in de nieuwe editie van Schooldomein, vanaf 2 mei online op deze website.